Mae cynghorau’n gyfrifol am sicrhau bod arian cyhoeddus yn cael ei reoli’n dda ac yn cyflawni gwerth am arian ac maent hefyd yn gyfrifol am gadw cofnodion ariannol cywir.

Caiff cynghorau tref a chymuned eu hariannu gan mwyaf trwy drethi cyngor ychwanegol a godir ar drigolion cymunedau unigol. Aelodau’r cynghorau sy’n gyfrifol ac yn atebol am gynnal stiwardiaeth ar yr arian a godir gan gyngor cymuned.

Fodd bynnag, mae ein hadroddiad yn amlygu methiant Cyngor Tref Rhydaman i gyflawni’r rhwymedigaethau hyn dros gyfnod o bum mlynedd ariannol, gan ddechrau yn 2016-17. Mae’r adroddiad yn nodi na wnaeth y Cyngor baratoi ei gyfrifon blynyddol mewn modd amserol yn ystod y cyfnod hwn. Mae’r esgeulustod hwn yn bryder difrifol, gan ei fod yn dynodi diffyg tryloywder ac atebolrwydd yn arferion ariannol y Cyngor. Mae’n codi cwestiynau ynglŷn â gallu’r Cyngor i reoli arian cyhoeddus a chyflawni ei ddyletswydd tuag at y gymuned mewn modd effeithiol.

Canfu ein hadroddiad fod Cyngor Cymuned Llanferres wedi methu â dilyn y trefniadau a sefydlwyd ganddo ef ei hun er mwyn sicrhau gwerth am arian. Mae’r canfyddiadau’n datgelu diffygion sylweddol a systemig yn nulliau caffael y cyngor, gan godi pryderon ynghylch tryloywder a thegwch ei arferion. Canfu’r adroddiad y gallai’r Cyngor fod wedi camarwain contractwyr a oedd yn cynnig am waith.